Kunststof is bijna niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Colaflessen, computers, oordopjes, lenzen, je pinpas. Allemaal is het gemaakt van kunststof, ook wel plastic genoemd. De grootste ontdekking uit de vorige eeuw.

De toepassing van kunststof heeft in 100 jaar een gigantische ontwikkeling doorgemaakt, maar nu ontdekken we ook de keerzijde van dit veelzijdige product. Grote hoeveelheden kunststof stapelen zich op in onze oceanen en die ‘plastic soep’ blijft met een noodgang toenemen. Volgens milieuorganisatie Green Peace belandt er ‘iedere minuut een vrachtwagenlading aan plastic afval in de zee’. Een goede recycling van kunststof lijkt de oplossing,  maar het grotendeel van de kunststof werd hiervoor naar China verscheept en China weigert sinds dit jaar al het kunststof afval uit Europa.

Impact boycot China

De plasticboycot van China heeft vooral gevolgen voor bedrijfsafval, omdat plastic uit het huishoudelijk afval verplicht in Europa moet worden verwerkt. Een lange tijd importeerde China zoveel mogelijk plastic dat zij verwerkten als goedkope grondstof, maar in 2017 hadden ze er genoeg van. De Chinese economie is volgens de overheid groot genoeg geworden en produceert zelf voldoende afval. Daarnaast is China niet meer tevreden over de kwaliteit van het afval en noemen zij het een last voor het milieu. Lastig, want nu wordt veel plastic verbrand in plaats van hergebruikt. Dit omdat er in Europa alleen maar afval gerecycled kan worden dat goed gesorteerd is. In Nederland beschikken we nog niet over de juiste techniek hiervoor en nieuw plastic is nog steeds goedkoop. Hierdoor is de vraag naar gerecycled plastic binnen Europa klein. Op deze manier lijkt het scheiden van plastic misschien zinloos, maar het heeft zeker nut.
De bewustwording dát plastic afval een probleem vormt, dat het gerecycled kan worden en dat het zo goed mogelijk moet worden gesorteerd is onderdeel van een jarenplan waarin de techniek de inhaalsprint wel gaat maken.

Gevolgen voor het milieu

Plastic vergaat niet en zelfs na jaren verwering blijven minuscule deeltjes bestaan. In onze oceanen drijft steeds meer plastic. Verpakkingen die wij op straat achterlaten, visnetten die achterblijven na de vangst, maar ook voor het oog niet zichtbare deeltjes plastic zijn in het water terecht gekomen. Het plastic drijft en zweeft in het water en vormt een massa doordat het bij elkaar kleeft. De plastic soep.
Deze plastic soep heeft ernstige gevolgen voor het milieu, dier en uiteindelijk ook voor de mens. Dieren zien plastic aan voor voedsel en kan leiden tot verstikken en verhongering. Losse stukken plastic in de zee vallen uit elkaar in steeds kleinere stukjes die steeds giftiger worden. De allerkleinste nanoplastics en gifstoffen dringen door tot in het weefsel van dieren en planten. Als wij deze dieren en planten eten komen deze plastics en gifstoffen ook in ons lichaam terecht. Welke gevolgen dit heeft voor onze gezondheid is nog maar de vraag.

Gevolgen voor de mens

Afgelopen oktober deelden Oostenrijkse wetenschappers de resultaten van hun onderzoek naar microplastic in het menselijk lichaam. Zij vonden minuscule stukjes kunststof in de ontlasting van personen uit diverse delen van de wereld. Elk monster dat zij onderzochten bleek microplastics te bevatten. Deze deeltjes kunnen in ons lichaam zijn gekomen door het eten van vis of zeevruchten, maar ook omdat het verwerkt is in cosmetica en in ons eten terecht komt door plastic verpakkingen. Polypropeen werd in het onderzoek het meest gevonden. Deze kunststof wordt onder andere gebruikt voor verpakkingen, plastic flessen en huishoudelijke apparatuur. De deeltjes waren tussen de 50 en 500 micrometer groot. In 10 gram ontlasting werden ongeveer twintig stukjes plastic gevonden door de wetenschappers. De gezondheidsgevolgen zijn nog niet onderzocht.

Plastic in Nederland

De wereld voert inmiddels een strijd tegen de plastic soep. In Nederland mogen plastics per 1 januari nog maar sporadisch in grond- en baggerspecie aanwezig zijn en zijn het Europees Parlement en de EU-lidstaten het eens geworden over een verbod op wegwerpplastic zoals plastic bekers, bordjes, rietjes en wattenstaafjes.. Dit verbod geldt waarschijnlijk vanaf 2021

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven en minister Cora van Nieuwenhuizen gaan samen de strijd aan tegen plastic in rivieren dat uiteindelijk in de zee terecht komt. Ze hebben vijf miljoen euro beschikbaar gekregen om uit te zoeken waar het plastic de rivieren in komt, zodat het probleem bij de bron aangepakt kan worden. Daarnaast werkt de staatssecretaris aan een Plastic Pact, waar ze met verschillende partijen afspraken maken over de vermindering en het hergebruik van plastic. Met de verpakkingsindustrie zijn al eerder afspraken gemaakt. In 2020 moet er tot 90% minder plastic flesjes in het zwerfafval terecht zijn gekomen en moet 90% van de kleine flessen hergebruikt worden. Als die doelstelling niet gehaald wordt, zal er statiegeld op plastic flessen komen.

Recycling van kunststof en plastic

Naast de maatregelen vanuit de politiek zijn er veel initiatieven die zich hard maken voor het voorkomen van plastic afval en het schoonmaken van de oceanen. Recycling van plastic is een belangrijk onderdeel in het proces naar een betere en schonere wereld.

Kunststof en/of plastic is in principe goed te recyclen. “In principe”, want ga je het proces goed bekijken, dan zul je zien dat het circulaire systeem niet volledig sluit. Daarnaast stijgt de productie (en dus het gebruik van) van plastic nog steeds. Om een beter beeld te krijgen wat de mogelijkheden van recycling zijn, moeten we allereerst onderscheid maken in de verschillende kunststoffen. En dit zijn er veel. Heel veel.

1. PET(E), polyethylene terephthalate

De PET fles, dat is een bekende. PET wordt voornamelijk gebruikt om flessen mee te maken. Naast de bekende frisdrank en waterflesjes, wordt PET ook gebruikt voor flessen van schoonmaakmiddel, shampoo, douchegel en medicijnenpotjes. Door het statiegeld systeem wordt 95% van de flessen ingeleverd en gerecycled. Gerecyclede PET flessen worden o.a. als grondstof gebruikt voor de productie van nieuwe flessen en bijvoorbeeld fleece-truien. Flessen gemaakt van gerecycled materiaal zijn te herkennen aan hun groenige kleur. Omdat niet alle plastics kleurloos en doorzichtig zijn, is het resultaat van gerecycled materiaal altijd dat de kleur verandert.

De kleine, goedkope plastic flessen en andere PET toepassingen belanden veelal bij het restafval en worden grotendeels verbrand. Het inzamelen van plastic wordt in veel gemeenten inmiddels wel georganiseerd en er zijn containers voor plastic afval (plastic heroes). Het is vervolgens aan de consument om het plastic afval daadwerkelijk te scheiden.

2. HDPE of PE, hoge dichtheid polyetheen

PE worden ook wel de harde plastics genoemd. Dit sterke materiaal is, met de hand, bijna niet af te breken of te beschadigen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan plastic kratten, tuinmeubelen, speelgoed, kledinghangers en auto- en vliegtuigonderdelen. Deze kunststoffen moeten dus tegen een stootje kunnen. Daarnaast is het geschikt voor levensmiddelen en is het vochtafstotend. Hoewel de term “harde plastics”, een beetje tegenstijdig klinkt, wordt HDPE ook in een flexibele vorm toegepast; bijvoorbeeld de zwarte afvalzakken en plastic tasjes.

Ingezameld HDPE kan goed gerecycled worden. Tijdens het recyclingsproces wordt er eerst op kleur gesorteerd en daarna omgesmolten en verwerkt tot granulaat. Dit granulaat is weer een grondstof voor de productie van kunststof voorwerpen.

3. PVC, polyvinylchloride

Onder andere bekend als de daarom gelijknamige PVC buis welke is gemaakt van (ja..) PVC. Daarnaast wordt PVC gebruikt voor de productie van vloeren en bijvoorbeeld regenkleding. Wat PVC uniek maakt is dat het relatief voordelig is om te maken én het bij hoge temperaturen vormbaar is.

4. LDPE, lage dichtheid polytheen

Plastic tasjes, huishoudfolie, groente- en fruitverpakkingen worden gemaakt van LDPE. Het is flexibel, stevig, waterafstotend en de productie is snel en goedkoop.  Omdat dit plastic veel gebruikt wordt voor voedselverpakkingen, is dit het soort plastic dat op straat en uiteindelijk ergens in de zee belandt.

LDPE wordt in veel gemeenten ingezameld. Het grootste voordeel van het scheiden van plastic, is dat het volume restafval afneemt. Restafval wordt niet gesorteerd, maar gaat direct de verbrandingsoven in. Als plastic gerecycled kan worden scheelt dit CO2 uitstoot én verlies van grondstoffen. Helaas is dit eerder een ideaalbeeld dan werkelijkheid. Omdat ook binnen de LDPE groep veel verschillende soorten zijn, is het sorteren lastig, waardoor veel plastic niet wordt gerecycled.

5. PP, Polypropeen

Polypropeen is een sterke kunststofsoort. Omdat het zo sterk is, kan je het goed in de gewenste vorm zagen. Het wordt gebruikt voor o.a. kunststof meubels, tapijt, plastic onderdelen binnen de techniek, kratten en niet te vergeten; containers, drums en jerrycans. Polypropeen (PP) en Polyetheen (PE) lijken veel op elkaar, maar hebben ook belangrijke verschillen. PE is niet chemisch (het bestaat alleen uit koolstof en waterstof) en wordt veel gebruikt voor speelgoed en meubels en voorwerpen voor baby’s en kinderen. PP is sterker en is beter bestand tegen chemische stoffen. Om deze reden worden jerrycans, drums, vaten en containers gemaakt van PP.

6. EPS, Geëxpandeerd polystyreen

Ofwel Piepschuim. Piepschuim bolletjes bevatten een gas. Hierdoor zijn ze extreem licht en hebben een isolerende werking. Ideaal als isolatiemateriaal, bouwmateriaal maar ook ter bescherming voor producten tijdens transport. EPS is 100% recyclebaar. EPS wordt óf verschredderd tot de oorspronkelijke bolletjes en gebruikt om nieuw EPS van te maken óf het wordt geperst zodat het weer als grondstof kan dienen voor kunststof.
Op dit moment wordt iets meer dan de helft van het EPS in Nederland ingezameld. EPS wordt als bedrijfsafval ingezameld door commerciële afvalbedrijven.

7. Overige kunststoffen

Hoewel ‘overige’ klinkt als onbelangrijk, is dit misschien wel de grootste en belangrijkste groep. Het zijn alle plastics die niet onderverdeeld kunnen worden in de genoemde zes soorten. Denk bijvoorbeeld aan babyflesjes, bakjes, bekers, plastic bordjes, bestek. Deze worden geproduceerd uit PC, Polycarbonaat, bio-plastics, copolyester, acryl en plastic combinaties.

Hoe wordt plastic gesorteerd?

Er zijn dus heel veel verschillende soorten kunststoffen. Elke soort heeft verschillende eigenschappen. Smelttemperatuur, dichtheid, hardheid, kleur, doorzichtigheid, samenstelling en chemie. Het kan niet zomaar worden samengesmolten of vermengd, want dan wordt het letterlijk een zooitje. De sortering is een belangrijk onderdeel in het recycling proces van kunststof en direct ook het meest ingewikkelde. Op het oog kom je een heel eind, maar zelfs binnen de kunststofgroepen bestaat er veel variantie die niet samen gerecycled kunnen worden. Daarnaast moeten ook de micro plastics gesorteerd worden, waar een geavanceerde techniek voor nodig is. In Nederland zijn we al een eind met deze techniek, maar dus helaas nog niet zó ver dat al het ingezamelde plastic gerecycled kan worden.

Kunststof en plastic inzamelen als bedrijfsafval

Als bedrijfsafval onderscheiden we drie soorten plastic:

1.  (hard) Kunststof dat na het produceren van plastic voorwerpen als restproduct overblijft. Dit is één soort kunststof en dus kan het zonder te sorteren direct gerecycled worden. Omdat het een waardevolle nieuwe grondstof is, wordt bij grote hoeveelheden mogelijk een opbrengst gerekend.
2. Plastic folie. Met name webshops hebben te maken met verpakkingsfolie en krimpfolie. Dit kan worden ingezameld in speciaal daarvoor ontwikkelde plastic zakken van 400 liter. Plastic folie wordt tegelijk met oud-papier en karton ingezameld.
3. De derde is EPS, piepschuim. Hiervoor zijn piepzakken beschikbaar van 1.000 liter.

Meer weten over kunststof afval, plastic afval, plastic folie inzamelen of de inzameling van piepschuim of EPS. Wij staan voor je klaar!

Aardappelschillen, etensresten, koffieprut en snoeiafval. We zamelen groente -, fruit- en tuinafval steeds vaker gescheiden in. In 2017 werd al 57 procent van het afval in huishoudens gescheiden ingezameld en ook bij bedrijven wordt organisch afval vaak apart ingezameld. Een goede ontwikkeling, want als gft-afval bij het restafval terecht komt, kan het niet meer apart verwerkt worden en wordt het verbrand. Zo gaan er circulaire kansen verloren.

Gft afval recycling

Het afval uit de keuken, bedrijfskantine of tuin kan namelijk vergist of gecomposteerd worden, waardoor het weer terug in de natuur belandt. Zo draagt de verwerking van gft-afval bij aan minder CO2 uitstoot en het behoud van grondstoffen. Daarnaast wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van gft-afval. Onderzoeksorganisatie TNO zoekt uit of er eiwitten te winnen zijn uit gft afval met behulp van insecten en kan gft ook als grondstof voor chemie dienen.

Wat gebeurt er nu met het ingezamelde GFT afval ?

Nadat de groene containers zijn opgehaald wordt het naar een tussenlocatie gebracht. Hier komt het in een sorteermachine die alles wat er niet in past uithaalt. Denk hierbij aan plastic, papier en blikjes. Een magneetband haalt al het metaal er tussenuit, waardoor er uiteindelijk alleen puur gft-afval overblijft. Dit wordt verzameld en samengeperst. Vervolgens wordt het naar een verwerkingsbedrijf gebracht waar het in een grote vergistingsinstallaties wordt vergist.

Wat is vergisten?

Vergisten is het verwarmen van afval in een ruimte zonder zuurstof. Bij de verwarming komt biogas vrij. Een gas dat voor 70 procent uit methaan en voor 30 procent uit koolstofdioxide bestaat. Na opwaardering tot aardgaskwaliteit wordt het ook wel groen gas genoemd, wat weer als brandstof wordt gebruikt. Een duurzame manier om gft-afval te verwerken, maar niet heel effectief om ook daadwerkelijk van ons afval af te komen. Na het vergisten blijft er namelijk alsnog 90 procent van de massa over dat opnieuw moet worden verwerkt. Gelukkig komt hier de mogelijkheid tot composteren om de hoek kijken.

Wat is compost?

Compost is een voedingsbodem voor tuin en akkergronden. Het is zwartbruin van kleur, heeft een kruimelachtige structuur en ruikt naar bosgrond. Het bevat levende organismen en mineralen die beschermen tegen  parasieten en ziektes. Compost houdt water en voedingsstoffen vast en wordt gebruikt om de structuur en vruchtbaarheid van de grond te verbeteren. Zo zorgt het er onder andere voor dat zandbodems beter water vasthouden en dat kleibodems zachter worden.

Wat is composteren?

Composteren is het recyclen van organisch materiaal door middel van een rottingsproces. Het duurt zes tot zeven weken en is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder temperatuur, vochtigheid en de samenstelling van het compostmateriaal. Het composteren begint als bacteriën en schimmels, die van nature aanwezig zijn op de producten, het afval beginnen aan te tasten. Bij de afbraak komt zuurstof, water, koolstofdioxide en warmte (broei) vrij. In een korte tijd kan de warmte in compostbakken, tunnels of hallen oplopen tot 70 graden Celsius. Na een tijdje zakt de temperatuur weer en blijft het ongeveer 50 graden. Deze broei stimuleert de microbiële activiteit en zorgt ervoor dat schadelijk onkruid en ziektekiemen worden gedood. Ook wormen en andere kleine beestjes helpen bij dit proces. Na het composteren is er 40 procent van het gft-afval overgebleven dat nu gebruikt kan worden als compost.

Eiwitten uit gft-afval

In gft-afval zitten niet alleen bacteriën en schimmels, maar ook belangrijke grondstoffen zoals eiwitten, suikers, zetmeel, vetten, oliën, mineralen en aminozuren. Steeds vaker wordt de mogelijkheid onderzocht om deze grondstoffen uit het gft afval te halen. Onderzoeksorganisatie TNO deed onderzoek naar de mogelijkheid om eiwitten te kweken uit gft-afval met behulp van larven. Er is namelijk een tekort aan eiwitten in Europa en zo’n 77 procent van de eiwitten bedoeld voor menselijke consumptie moet geïmporteerd worden. Insecten worden al vaker gebruikt om eiwitten te kweken, maar dit wordt tot nu toe altijd gedaan uit schone afvalstromen. Gft-afval hiervoor gebruiken is redelijk nieuw en daar moet nog meer onderzoek naar gedaan worden. Toch verwacht TNO dat dit binnen vijf tot tien jaar gerealiseerd kan zijn.

Gft in de chemie

Ook verwacht TNO dat de veelzijdigheid van het gft-afval in de toekomst nog verder wordt uitgebreid. De koolhydraten in het gft kunnen namelijk naast het creëren van biogas ook gebruikt worden in de chemie, doordat er chemicaliën van gemaakt kunnen worden. Dit proces past goed in een biobased economy, waar biomassa (plantenresten, algen of vleesafval) als grondstof wordt gebruikt voor de productie van energie, kunststof en brandstof. Ook voor het toepassen van gft in de chemie moet meer onderzoek gedaan worden, maar wordt ook hier verwacht dit binnen enkele jaren toegepast gaat kunnen worden.

Gft-afval in de bedrijfskeuken

Gft-afval in bedrijven wordt ook wel ‘Organisch afval’ of ‘Swill’ genoemd. In restaurant en grote bedrijfskantines is dit afval vaak in grote aantallen aanwezig en loont het om dit afval gescheiden in te zamelen. Gescheiden afval is voor u als bedrijf namelijk een stuk goedkoper en het is ook nog eens beter voor het milieu.

Net als gft-afval wordt swill vergist en omgezet in groene stroom. Maar ondanks deze overeenkomst zijn er wel een paar belangrijke verschillen. Gft bestaat met name uit schillen en ongekookte resten van groente, fruit, aardappelen en natuurlijk tuinafval. Swill komt uit restaurants, bedrijfskantines en keukens waar voornamelijk gekookte voedselresten, weggegooid worden. Hier hoort geen tuinafval bij. Etensresten, sauzen, soepen, vet, eierschalen melk, friet, vlees en vis mogen bij het swill-afval gegooid worden. Wat niet is toegestaan is slachtafval, frituurvet, schelpen, plastic en glas. Ook moet er in het bedrijfskeukens goed gelet worden op de hygiëne, dus wordt de container regelmatig gewisseld. Waar particulieren jarenlang met dezelfde groene bak doen, wordt de swill-container bij een bedrijf altijd omgewisseld voor een nieuwe, schone bak. Dit om te voorkomen dat er ongedierte zich gaan nestelen of dat er stank ontstaat.

Swil wordt vaak ingezameld in rolcontainers of in grote kunststoffen kuubskisten. De afmeting van de container is afhankelijk van de plaats van de rolcontainer. Wilt u ook meewerken aan een duurzaam klimaat? Vraag hier uw container aan.

Geen idee waar u moet beginnen? Doe de gratis afvalscan! Wij bekijken graag uw situatie om een passend advies te geven welke rolcontainer en welke inzamelfrequentie bij uw bedrijf past.